W ostatnich latach rośnie liczba spraw dotyczących kredytów w walutach obcych, które trafiają do sądów. Wiele z tych postępowań kończy się pozytywnie dla kredytobiorców. Unieważnienie umowy staje się realną szansą na rozwiązanie problemów finansowych. Jak przebiega ten proces i dlaczego sądy coraz częściej wydają wyroki korzystne dla kredytobiorców?
Przełomowy wyrok TSUE i zmiana podejścia sądów – dlaczego kredytobiorcy w euro wygrywają coraz częściej?
Punktem zwrotnym w sprawach kredytów walutowych – w tym również kredytów denominowanych w euro – okazał się wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z czerwca 2023 roku (sygn. C-520/21).
To właśnie wtedy TSUE wyraźnie opowiedział się po stronie konsumentów, orzekając, że banki nie mają prawa domagać się żadnych dodatkowych świadczeń – takich jak odsetki czy wynagrodzenie za korzystanie z kapitału – jeśli umowa kredytowa zostanie uznana za nieważną z powodu klauzul niedozwolonych. Co więcej, kredytobiorca może wystąpić o odsetki za opóźnienie od chwili wezwania banku do zapłaty.
To orzeczenie wzmocniło pozycję klientów nie tylko z kredytami we frankach, ale także tych związanych z euro innymi walutami. Efektem jest wyraźny wzrost liczby pozwów oraz coraz bardziej ugruntowana linia orzecznicza polskich sądów, które chętniej unieważniają umowy obciążone zapisami abuzywnymi.
Jak wygląda proces unieważnienia kredytu w euro?
Unieważnienie kredytu walutowego, w tym kredytu indeksowanego lub denominowanego do euro, to coraz częstsza praktyka w polskich sądach. Choć każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy, istnieje kilka stałych etapów, przez które przechodzi zdecydowana większość spraw. Poniżej przedstawiamy, jak wygląda ten proces krok po kroku.
1. Analiza umowy kredytowej przez prawnika
Pierwszym i kluczowym etapem jest dokładne przeanalizowanie umowy kredytowej oraz aneksów i regulaminów bankowych. Prawnik specjalizujący się w sprawach frankowych i walutowych sprawdza, czy umowa zawiera klauzule abuzywne. Szczególną uwagę zwraca się na mechanizmy przeliczeniowe, ryzyko kursowe oraz sposób informowania klienta o konsekwencjach takiego zobowiązania.
2. Opinie biegłych i dokumentacja pomocnicza
W wielu sprawach konieczne okazuje się zgromadzenie dodatkowej dokumentacji – korespondencji z bankiem, historii spłat czy materiałów marketingowych, jakie klient otrzymał przed podpisaniem umowy. W niektórych przypadkach korzysta się z opinii biegłych ekonomistów lub specjalistów ds. finansów, którzy potwierdzają, że zapisy umowy były nieprzejrzyste lub jednostronnie korzystne dla banku.
3. Wezwanie banku do zapłaty lub ugody
Zanim sprawa trafi do sądu, kredytobiorca – działając przez pełnomocnika – może wysłać do banku przedsądowe wezwanie do zapłaty lub propozycję polubownego rozwiązania sporu. Choć w większości przypadków banki odmawiają ugody lub proponują niekorzystne warunki, ten krok jest ważny z formalnego punktu widzenia i często wpływa na późniejsze postępowanie sądowe.
4. Wniesienie pozwu i przebieg procesu
Jeśli bank nie podejmuje rozmów, kredytobiorca składa pozew do sądu. W pozwie domaga się stwierdzenia nieważności umowy w całości – najczęściej ze względu na obecność niedozwolonych klauzul i brak rzetelnego poinformowania o ryzyku kursowym. Sąd rozpatruje sprawę, przesłuchuje strony, a często także biegłych. Postępowanie może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat – w zależności od stopnia skomplikowania sprawy i obłożenia sądu.
5. Wyrok i jego skutki
Jeśli sąd stwierdzi nieważność umowy, oznacza to, że kredyt przestaje istnieć w sensie prawnym – tak, jakby nigdy nie został zawarty. Strony muszą zwrócić sobie wzajemnie świadczenia: kredytobiorca oddaje kwotę wypłaconego kapitału, a bank zwraca wszystkie wpłaty dokonane przez klienta, w tym raty, odsetki, prowizje czy składki ubezpieczeniowe. W wielu przypadkach bilans wychodzi korzystnie dla kredytobiorcy.
6. Usunięcie hipoteki i wpisów z BIK
Po unieważnieniu umowy bank ma obowiązek wykreślić hipotekę z księgi wieczystej nieruchomości. Dodatkowo klient może wystąpić o aktualizację danych w Biurze Informacji Kredytowej – tak, by historia spłat nie wpływała negatywnie na zdolność kredytową w przyszłości.
Kalkulator dla frankowiczów – narzędzie pomocne w ocenie sytuacji
Dla osób zastanawiających się nad unieważnieniem kredytu w euro przydatnym narzędziem może być kalkulator dla frankowiczów. Choć jego nazwa sugeruje, że jest skierowany do posiadaczy kredytów we frankach szwajcarskich, w rzeczywistości pozwala on na szybkie oszacowanie potencjalnych korzyści związanych z unieważnieniem umowy kredytowej także w innych walutach. Kalkulator ten uwzględnia różne czynniki, takie jak wysokość kredytu, kursy walut oraz dokonane już spłaty, co pozwala na lepsze zrozumienie indywidualnej sytuacji finansowej.
Unieważnienie kredytu w euro to skomplikowany, ale coraz częściej wygrywany proces. Warunkiem jest jednak rzetelna analiza, doświadczony pełnomocnik i konsekwentne działanie.
