Connect with us

Czego szukasz?

Historia

Barokowe piękno kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP w Świeciu

Kościół pobernardyński jest jednym z najstarszych budynków Świecia. Tym bardziej cennym, że przetrwał prawie w niezmienionym w kształcie od czasu wybudowania. Co ciekawe, dopiero w XIX wieku stał się integralną częścią miasta. Pierwotnie położony był bowiem na jego uboczu. Zmieniło się to dopiero po translokacji Świecia.

Udostępnij
klasztorek-8

Początki kompleksu bernardyńskiego w Świeciu sięgają drugiej dekady XVII wieku. Sprowadzeni wówczas do miasta z inicjatywy ówczesnego burmistrza Świecia Wincentego Piaseckiego zakonnicy zamieszkali początkowo w drewnianych zabudowaniach położonych przy kościele pw. św. Michała. Z zabudowań tych korzystali niezbyt długo. Od 1 maja 1626 roku, kiedy to sprowadzili się do Świecia, przez cały prawie okres XVII wieku zabudowania klasztorne ulegały dewastacji zarówno w wyniku burz i pożarów, jak i w wyniku wojen ze Szwedami. Ostatecznie, pod koniec tego okresu (ok. 1670 roku) drewniana świątynia spłonęła i oo. bernardyni zmuszeni zostali do podjęcia dzieła odbudowy. Ponowna konsekracja wyremontowanego kościoła nastąpiła w 1674 roku.

Odbudowany kościół pw. św. Michała nie spełniał potrzeb miasta i zakonników, ponadto nadal wymagał częstych remontów. Sytuacja ta sprawiła, że burmistrz Świecia Jerzy Kapel zorganizował fundację na rzecz budowy nowego murowanego kościoła i kompleksu klasztornego. Sprawę przesądził pożar z 1696 roku, który doszczętnie zniszczył dotychczas funkcjonującą świątynię. W tym czasie (od 1692 roku) trwały już prace przy budowie nowego kościoła, jednak klęska pożaru musiała je przyspieszyć, a być może doprowadziła też do zmiany założeń projektowych. Po około dwóch dekadach prac (począwszy od 1699 r.) w 1718 roku oddano do użytku budynek klasztorny, a w dwa lata później zakończono budowę kościoła. Świątynia zachowała swój wygląd w niezmienionym kształcie do dziś. W 1721 roku została uroczyście konsekrowana przez biskupa Krzysztofa Antoniego Szembeka.

Kościół poklasztorny jest kościołem orientowanym, z nieznacznym odchyleniem od osi wschód-zachód. W ciągu dwudziestu lat od zakończenia budowy do kościoła dobudowano krużganki ( znajduje się w nich cykl obrazów służących odprawianiu nabożeństwa drogi krzyżowej, pierwotnie namalowanych w 2 poł. XVIII wieku) oraz wieżę bramną. Pod koniec XVIII wieku powstały wewnątrz świątyni bogate malowidła ścienne, których autorem był Paschalis Wołos.

Kościół z zewnątrz jest skromnie dekorowany, jedynie na ścianie frontowej znajduje się bogatsza kompozycja. Wewnętrzne jego ściany podzielono na pola rozdzielone pilastrami, nad którymi umieszczono fryz i gzyms. Wzdłuż ściany południowej biegnie korytarz łączący zakrystię z krużgankami. W łuku ściany łączącej prezbiterium z nawą (ściana tęczowa) znajduje się herb Świecia, będący wzorem na podstawie którego projektowano obecny herb miasta.

Piękna Madonna

Interesująca jest elewacja frontowa kościoła. W górnej strefie centralne miejsce zajmuje wnęka z rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego, po którego bokach umieszczono nisze z rzeźbami franciszkanów: św. Antoniego i św. Franciszka. Niżej stoją figury św. Wojciecha biskupa i św. Stanisława biskupa - patronów Polski. Święci ci przedstawieni są również na ambonie znajdującej się w kościele. Są to oryginalne rzeźby drewniane do dziś dostępne dla zwiedzających na swoim miejscu, co jest obecnie ogromną rzadkością.

Wewnątrz kościoła można podziwiać bogate i jednolite w stylu wyposażenie. Warta uwagi jest gotycka rzeźba tzw. Pięknej Madonny umieszczona na ścianie północnej i pochodząca z XV wieku. W ołtarzu głównym centralne miejsce zajmuje wizerunek Maryi z Dzieciątkiem    (kopia obrazu Matki Boskiej Świeckiej). Dostrzec też możemy przedstawienie Ducha Świętego jako gołębicy. Pod obrazem stoją pełnoplastyczne rzeźby świętych: Elżbiety i Zachariasza, natomiast po bokach  rzeźby Aarona i Sybilli, symbolizujące Żydów i pogan oczekujących Mesjasza.

Na tęczowej ścianie

Polichromie typowe dla baroku są bogate w treści teologiczne i interesującą symbolikę. W prezbiterium dostrzec możemy Oko Opatrzności, monogram Maryi i symbole z Litanii loretańskiej. Na ścianie tęczowej umieszczono  malowidło przedstawiające przybycie Cudownego Obrazu do Świecia; po bokach - św. Piotra i św. Andrzeja symbolizujących Kościół Wschodni i Zachodni. W nawie na sklepieniu widnieją między innymi: alegoria Kościoła Wojującego, Tryumfującego oraz odkupienia i zmartwychwstania ciał, i życia wiecznego, a także symbole kapłaństwa, męki i zmartwychwstania Chrystusa. Na uwagę zasługuje również  przedstawienie przymierza Boga z człowiekiem na tondach umieszczonych na przeciwległych ścianach prezbiterium - Arka Noego unosząca się nawodach potopu i ogień jako ofiara Abla. W nawie na ścianach widać wizerunki świętych: Judy Tadeusza i Szymona oraz ewangelisty Mateusza.W krużgankach poza wspomnianymi już obrazami drogi krzyżowej warto zwrócić uwagę na rzeźby Matki Boskiej oraz monogram IHS pochodzący z 1892 roku.

W ołtarzu znajduje się kopia obrazu Matki Boskiej Świeckiej. Oryginalny obraz, którego  kult był powodem sprowadzenia do Świecia oo. bernardynów i który ze względu na liczne cuda, uzdrowienia oraz łaski uczynił z miasta znaczący ośrodek sanktuaryjny, spłonął w 1902 roku. Obecny obraz jest dość swobodną kopią pierwotnego.

Ostatni zakonnik

Zespół poklasztorny po 1772 roku czekały wielkie zmiany. Przeżył on wojny napoleońskie, pełniąc rolę szpitala dla żołnierzy francuskich rannych i chorych w wyniku kampanii rosyjskiej. Po wycofaniu się wojsk napoleońskich nastąpiła kasata zakonu bernardynów w państwie pruskim i upaństwowienie jego majątku. W świeckim klasztorze pozostał na dożywociu jedynie o. Narcyz  Brzeziński. Nie opuścił klasztoru aż do swojej śmierci w 1848 roku. Nie czekając na śmierć ostatniego bernardyna z konwentu świeckiego, władze pruskie już w 1822 roku zorganizowały w budynku poklasztornym szpital. Kościół pełnił do drugiej połowy XX wieku rolę świątyni filialnej parafii i sanktuarium maryjnego.

redakcja@extraswiecie.pl

Udostępnij

Komentarze (0)

TO MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ

Extra Nowe

Artykuł aktualizowany Dziś około godz. 19.00 doszło do tragicznego wypadku w Bochlinie (gmina Nowe). Jak wynika ze wstępnych informacji, na drodze krajowej nr 91...

Biznes

- W którym dokładnie miejscu Dino zamierza wybudować market przy ul. Chmielniki w Świeciu? - pytają Czytelnicy.

Extra Nowe

W piątek doszło do tragicznego wypadku na drodze krajowej nr 91 w powiecie świeckim.

Wiadomości

Mieszkańcy powiatu świeckiego wybierający się w najbliższych dniach do Grudziądza, muszą liczyć się z utrudnieniami w ruchu. W środę rozpoczynają się prace remontowe.

Wiadomości

We wtorek z okazji Dnia Sołtysa odbyło się uroczyste spotkanie, w czasie którego burmistrz Pruszcza Dariusz Wądołowski w specjalny sposób podziękował sołtysom za ich...

Biznes

W obrębie Dużego Rynku i przyległych ulic jest ponad 20 lokali do wynajęcia. Jedne stoją puste od miesiąca, inne czekają na nowego najemcę nawet...

Wiadomości

Nadleśnictwo Dąbrowa zamieściło nagrania kierowców "palących gumę" na tzw. lotnisku.

Wiadomości

W ubiegłym tygodniu w Urząd Pocztowy w Pruszczu był czynny tylko przez trzy godziny. Nie wiadomo, jak będzie w tym tygodniu. Nie brakuje takich,...

Wiadomości

Obwieszczenie Starosty Świeckiego Na podstawie art. 11d ust. 5 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w...

Wiadomości

W lutym rozpoczęła się budowa ulicy Działkowców i dwóch rond w Świeciu. Na razie prace nie powodują większych utrudnień w ruchu na ulicach Sienkiewicza...

Wiadomości

W niedzielę po południu strażacy zostali wezwani do kolizji w gminie Lniano. Okazało się, że kierowca był pijany. Grozi mu więzienie.

Biznes

Nowy plan zagospodarowania dopuszcza budowę na górnych Mariankach, nazywanych żartobliwie "Manhattanem", budynków wyższych niż czteropiętrowe. Kiedy doczekamy się pierwszego "wieżowca"? Pewnie nieprędko lub wcale.

Reklama

Popularne

Wiadomości

W niedzielę po południu strażacy zostali wezwani do kolizji w gminie Lniano. Okazało się, że kierowca był pijany. Grozi mu więzienie.

Wiadomości

Na oddziale dziecięcym Nowego Szpitala w Świeciu już od kilku tygodni wszystkie łóżka są zajęte. Ta informacja pewnie nie zdziwi tych, którzy widzieli, co...

Wiadomości

Gmina ostrzega mieszkańców przed nieznanymi osobami, które podszywając się pod urzędników, próbują dostać się do domu pod pretekstem kontroli.

Wiadomości

Wejściówki na dzisiejsze dwa koncerty Stowarzyszenia Orkiestra Dęta Świecie rozeszły się w mig. Zapowiadano niezwykłe wydarzenie i chyba nikt nie ma wątpliwości, że występujący...

Wiadomości

W sobotę po południu strażacy zostali wezwani do płonącego samochodu na drodze wojewódzkiej nr 240. W działaniach brały udział trzy zastępy.

Wideo

Wideo

W Spółdzielczym Ośrodku Kultury Stokrotka już wczoraj świętowano Dzień Kobiet. Głównymi punktami imprezy były występy lokalnych artystów.

Wideo

W świetlicy wiejskiej w Biechówku w gminie Drzycim zorganizowano dziś Warsztaty Kulinarne Kuchni Kociewskiej w ramach obchodów Światowego Dnia Kociewia.

Wideo

Dziś ponownie Hala Widowiskowo-Sportowa w Świeciu była areną wyjątkowo emocjonujących zmagań. Tym razem w finale programu "Polubić sport" spotkali się uczniowie klas drugich. Tryumfowała...