Connect with us

Czego szukasz?

Reklama
Reklama

Historia

Kupiec z Jeżewa założył największy dom towarowy w Świeciu. Istnieje do dziś

Dom towarowy przy Dużym Rynku znany jest od pokoleń. Już ponad sto lat temu robili tu zakupy nie tylko mieszkańcy Świecia, ale też całego powiatu, a nawet sąsiedniego Chełmna. Budynek przechodził różne koleje losu. Handel odbywa się tu do dziś, chociaż nie z takim rozmachem, jak przed laty. A wszystko zaczęło się od młodego kupca z Jeżewa.

Udostępnij
ul_szeroka_0_0

Rudolf Conitzer był ambitnym i rzutkim handlowcem. Aby nauczyć się kupieckiego fachu nie musiał szukać daleko, bo jego ojciec, Moses, prowadził w Jeżewie sklep z wyrobami metalowymi.

Jako pobożny Żyd, Moses urządził w tym samym budynku również salę, w której gromadzili się na modlitwy okoliczni Żydzi.

Dom towarowy Conitzera na początku XX w.

Reklama
Reklama

Rudolf urodził się w maju 1851 r. Po ukończeniu niemieckich i żydowskich szkół oraz odbyciu praktyki w firmie handlowej w Inowrocławiu, już jako 13-latek zaczął zajmować się korenspondencją, a potem też rachunkami firmy ojca.

Moses miał wprawdzie głowę do interesów, ale pisanie w języku niemieckim, nie było jego najmocniejszą stroną (przypomnijmy, że były to czasy zaboru pruskiego).

Reklama
Reklama

W wieku 27 lat, latem 1878 r. Rufolf Conitzer pożegnał się ze sklepem ojca w Jeżewie. Dorastali już jego młodsi bracia i w rodzinnym interesie robiło się za ciasno. Chciał zacząć działać na własny rachunek.

Dzięki zaoszczędzonym pieniądzom założył własną firmę w Świeciu. Ożenił się z córką zamożnego kupca zbożowego, która wniosła duży posag. W połączeniu z własnym kapitałem pozwoliło mu to w latach 80. XIX w. na kupienie posesji na rogu Grosser Markt (Duży Rynek) i Breitestrasse (potem ul. Szeroka, obecnie 10 Lutego).

Reklama
Reklama

Rudolf Conitzer, założyciel domu towarowego przy Dużym Rynku

W kolejnych latach systematycznie powiększał budynek, dobudowywał kolejne piętra i modernizował.

Na początku XX w., dzięki 12 wystawom, elektrycznemu oświetleniu i centralnemu ogrzewaniu, Kaufhaus Rudolf Conitzer (Dom Towarowy Rudolfa Coniztera) był największym i najnowoczesniejszym sklepem nie tylko w Świeciu, ale w całym obecnym powiecie świeckim. Oferował ubrania, bieliznę, tkaniny, zasłony, dywany i galanterię w szerokim asortymencie.

Reklama
Reklama

Widok od strony skrzyżowania obecnej ul. 10 Lutego i Dużego Rynku, czasy zaboru pruskiego

Rudolf mógł sobie też pozwolić na stosowanie konkurencyjnych cen. Jego młodsi bracia również osiągnęli sukces w interesach. Wyjechali do Kwidzyna, gdzie założyli dom towarowy, a potem następne w Malborku, Bydgoszczy, Koburgu, a nawet w Berlinie.

Na początku XX w. Rudolf zajmował się dostarczaniem towarów od producentów i hurtowników dla całej sieci sklepów firmy M.Conitzer & Söhne, w tym także naturalnie do Świecia.

Reklama
Reklama

Wraz z zakończeniem I wojny światowej i masowymi wyjazdami ludności niemieckiej i zgermanizowanych Żydów do Niemiec, dom towarowy w Świeciu podupadł.

Rudolf Conitzer zamieszkał w Berlinie, gdzie zmarł w 1932 r. w wieku 81 lat. Kiedy do władzy doszli naziści, rodzina Conitzerów została pozbawiona całego majątku znajdującego się na terenie III Rzeszy.

Reklama
Reklama

W 1921 r. sklep w Świeciu odkupiła od Rudolfa Conitzera polska spóła z Bydgoszczy Chudziński & Maciejewski. Interes nie szedł jednak najlepiej. W 1927 r. go zamknęli, a dwa lata później świecący pustkami budynek kupił Edward Bartel, kupiec ze Świecia.

Reklama Domu Towarowego Edward Bartel w "Tygodniku Parafialnym" ukazującym się w Świeciu, luty 1935 r.

Reklama
Reklama

Dom Towarowy Edward Bartel prowadził podobny asortyment towarów, jak wcześniej Conitzer. Swój sklep reklamował jako największy w Świeciu i powiecie, w czym nie było przesady.

Interes rozwijał się aż do wybuchu II wojny światowej. Po wkroczeniu Niemców do Świecia, Edward Bartel został aresztowany, a w październiku 1939 r. rozstrzelany przy ul. Polnej.

Po wojnie, mimo że dom towarowy został przejęty przez państwo razem z "dobrodziejstwem" niedoboru towarów, i tak cieszył się wzięciem wśród mieszkańców, bo w jednym miejscu można tam było dostać to, co w kilku innych sklepach różnych branż.

Reklama
Reklama

Budynek domu towarowego na początku lat 90. XX w. i obecnie

Reklama
Reklama

Po 1990 r., w gospodarce wolnorynkowej, przechodził różne koleje losu i można tam było dostać przysłowiowe mydło i powidło. Przez lata parter zajmowała Biedronka, zanim przeprowadziła się w inne miejsce, działał tam też sklep bydgoskiej sieci Domar ze sprzętem RTV i AGD, która splajtowała, wypożyczalnia kaset, lumpeks, jubiler, sklep muzyczny. 

Teraz większość powierzchni zajmuje drogeria Rossmann i sklep Świat Udanych Zakupów z odzieżą, zabawkami, kosmetykami i chemią gospodarczą.

Doskonała dawniej lokalizacja przy rynku, przestała już być tak atrakcyjna za sprawą powstających marketów różnych branż, lokujących się na obrzeżach miasta. Na powrót domu towarowego w "starym stylu" raczej nie ma co liczyć, bo ten model handlu preżywa kryzys także w miastach znacznie większych od Świecia.

a.pudrzynski@extraswiecie.pl

Udostępnij

Komentarze (0)

Reklama
Reklama
Reklama

Popularne

Wiadomości

Ochotnicza Straż Pożarna w Błądzimiu koło Lniana to kolejna jednostka w powiecie świeckim, która dostała nowy wóz ratowniczo-gaśniczy. Strażacy mają już jeden, ale... nie...

Wiadomości

29-letni mężczyzna został zatrzymany przez policjantów "patrolówki" ze Świecia. Mundurowi znaleźli przy nim i zabezpieczyli woreczek foliowy z podejrzaną zawartością.

Wiadomości

Lata badań, miesiące niepewności i w końcu przełomowa decyzja Narodowego Funduszu Zdrowia. Julia Tomza ze Świecia za kilka dni poleci na skomplikowaną operację serca.

Wiadomości

Z rankingu czasopisma "Wspólnota" wynika, że gmina Drzycim jest absolutnym liderem powiatu pod względem inwestycji w przeliczeniu na mieszkańca. Jak wypadły pozostałe gminy?

Wiadomości

Spółka Enea Operator informuje o planowanym wyłączeniu prądu w powiecie świeckim.

Reklama
Reklama

Wideo

Reklama
Reklama

TO MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ

Wiadomości

Ochotnicza Straż Pożarna w Błądzimiu koło Lniana to kolejna jednostka w powiecie świeckim, która dostała nowy wóz ratowniczo-gaśniczy. Strażacy mają już jeden, ale... nie...

Wiadomości

Budowa ścieżki pieszo-rowerowej łączącej gminy Świecie i Jeżewo może być kolejnym krokiem do stworzenia znacznie dłuższej trasy z korzyścią dla mieszkańców i turystów.

Wiadomości

Nocnym pościgiem za kierowcą zakończyła się akcja policjantów ruchu drogowego ze Świecia.

Wiadomości

Dostępny jest już kalendarz na 2024 r. ze zdjęciami urokliwych zakątków gminy Świecie. Autorzy wybranych fotografii odebrali w środę nagrody w Urzędzie Miejskim w...

Wiadomości

Podczas wtorkowej konferencji prasowej burmistrz Krzysztof Kułakowski i skarbnik Marzenna Rzymek przedstawili projekt budżetu gminy Świecie na 2024 r. Jego ostateczny kształt zostanie zatwierdzonych...

Wiadomości

29-letni mężczyzna został zatrzymany przez policjantów "patrolówki" ze Świecia. Mundurowi znaleźli przy nim i zabezpieczyli woreczek foliowy z podejrzaną zawartością.

Wiadomości

Lata badań, miesiące niepewności i w końcu przełomowa decyzja Narodowego Funduszu Zdrowia. Julia Tomza ze Świecia za kilka dni poleci na skomplikowaną operację serca.

Wiadomości

Z rankingu czasopisma "Wspólnota" wynika, że gmina Drzycim jest absolutnym liderem powiatu pod względem inwestycji w przeliczeniu na mieszkańca. Jak wypadły pozostałe gminy?

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama