Connect with us

Czego szukasz?

Historia

Śmierć księdza. Napad wstrząsnął mieszkańcami Świecia

Zabójstwo na zlecenie ówczesnych władz czy pospolity napad powodowany chęcią rabunku? Okoliczności śmierci proboszcza parafii św. Andrzeja Boboli do dziś nie zostały całkowicie wyjaśnione.

Udostępnij
Grób księdza Stanisława Krausego na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza w Świeciu / Fot. Andrzej Bartniak

W roku 1945 po zakończeniu działań wojennych, po zniszczeniu starej fary, ks. prodziekan Stanisław Krause przejął świątynię i przystosował ją do liturgii Kościoła katolickiego. 16 lutego 1948 roku ks. Stanisław ginie bestialsko pobity przez przeciwników Kościoła - czytamy na stronie internetowej parafii św. Andrzeja Boboli w Świeciu.

W tym roku mija 77 lat od tragicznej śmierci księdza Stanisława Krausego, pierwszego proboszcza parafii katolickiej św. Andrzeja Boboli (wcześniej znajdowała się tu świątynia protestancka wyznania ewangelicko-augsburskiego).

Interesujące tło tamtych czasów i brutalnej napaści na księdza, którego imię nosi obecnie jedna z ulic na Mariankach, przedstawił w swoim artykule w Extra Świecie Józef Szydłowski, znany popularyzator lokalnej historii.

Kapłan w złych czasach

Stanisław Antoniusz Krause urodził się 10 listopada 1908 r. we wsi Szemud na Kaszubach. Po otrzymaniu świadectwa ukończenia gimnazjum, wstąpił do Seminarium Duchownego w Pelplinie.

Na kapłana został wyświęcony 17 grudnia 1932 r., a pierwszą mszę odprawił 20 grudnia w kościele w Pucku. Biskup skierował młodego księdza na wikarego do miejscowości Kamień, a potem do Bysławia i do Chełmna, gdzie pełnił w latach 1934-35 posługę przy kościele farnym.

1 maja 1935 r. ksiądz Stanisław Krause przybył do Świecia, aby pełnić obowiązki wikarego w parafii św. Stanisława. W latach 1936-39 był redaktorem naczelnym wydawanego w Świeciu "Tygodnika Parafialnego". W roku 1938 zdał egzamin proboszczowski, przygotowujący go do objęcia parafii.

Ksiądz Stanisław Krause

Wybuch II wojny światowej pokrzyżował te plany.

Razem z wieloma kapłanami z naszego terenu został uwięziony w obozie zbiorczym dla duchowieństwa, który niemieccy okupanci utworzyli w budynkach Seminarium Misyjnego Werbistów w Górnej Grupie. Przebywał tam od 21 października do 19 listopada 1939 r.

Został uwolniony najprawdopodobniej za wstawiennictwem rodziny Rostów, niemieckich właścicieli browaru w Świeciu, którzy byli wyznania katolickiego.

Po wyjściu na wolność został oddany do dyspozycji niemieckiego administratora parafii w Świeciu, proboszcza Bulity, który zastąpił uwięzionego przez Niemców wieloletniego polskiego proboszcza księdza Pawła Konitzera. Jako wikary pełnił posługę przy kościele filialnym, jakim był dawny klasztor pobernardyński.

Ksiądz Stanisław, mimo oficjalnej podległości władzom okupacyjnym, w tajemnicy uczył młodzież polskich pieśni kościelnych i patriotycznych. W podziemiach kościoła miały być też przechowywane, ukryte przed okupantem, sztandary miejskich organizacji i towarzystw.

Na dziedzińcu "klasztorka" zakopano również postument obelisku "Sokołów", który stał przed wejściem do świątyni. Ksiądz Krause w latach okupacji był też kierowany do posługi kapłańskiej, przy kościele w Sartowicach.

Na bakier z władzą

W roku 1945, po zdobyciu miasta przez Rosjan i utworzeniu polskiej administracji, ksiądz Stanisław Krause został mianowany przez władze kościelne administratorem parafii świeckiej.

Z powodu zniszczenia starej fary przejął dawną świątynię ewangelicką (dzisiejszy kościół pw. św. Andrzeja Boboli) i przystosował ją do liturgii Kościoła katolickiego. Nie zaprzestał jednak starań o uratowanie i odbudowę starej fary.

Dużym echem odbił się jego apel do parafian o zaprzestanie dewastowania średniowiecznego kościoła farnego. 10 listopada 1947 roku został oficjalnie mianowany przez władze kościelne proboszczem parafii świeckiej.

Od pierwszych powojennych miesięcy aktywnie działał na rzecz przywrócenia dawnego funkcjonowania parafii w Świeciu.

Jego aktywność obejmowała też odzyskiwanie majątku kościelnego, który został zajęty przez niemieckiego okupanta, a w miarę rozwijania się władzy komunistycznej, również obronę wiary, miejsc kultu i pomoc dla parafian represjonowanych przez aparat bezpieczeństwa. Zaangażował się m.in. w obronę sióstr zakonnych i ich majątku na Żurawiej Kępie, który został przejęty przez państwo ludowe.

Ubecki napad

Komunistyczne władze tworzyły wokół kapłana atmosferę niepochlebnych komentarzy, szczególnie dotyczących jego postawy w okresie okupacji hitlerowskiej. Tworzono mit współpracy z władzami okupacyjnymi, czego dowodem miało być uniknięcie wysłania do obozu koncentracyjnego z innymi polskimi kapłanami z dekanatu.

Plebania, gdzie doszło do napadu

Wykorzystywano drobne fakty, takie jak wytarganie za ucho ministranta, który głośno mówił po polsku.

Można śmiało stwierdzić, że ksiądz Krause zrobił to z obawy przed represjami, jakie mogły dotknąć nieroztropnego chłopaka ze strony Niemców, ale wszystkie takie "cegiełki" ubecy skrzętnie układali w jedną całość, budując nieprzychylny obraz duchownego, co zresztą do dziś pokutuje w opowiadaniach starszych osób.

W taki sposób udało się funkcjonariuszom Urzędu Bezpieczeństwa doprowadzić w lutym 1948 r. do napadu na plebanię i okrutnego pobicia księdza.

W napadzie uczestniczyli podobno jego parafianie, omamieni przez ubeków złotem, które miał ukrywać na plebanii. Śledztwo z wiadomych względów zostało szybko ukręcone.

Ksiądz Stanisław Krause został przez rodzinę przewieziony do szpitala w Poznaniu, gdzie wskutek rozległych obrażeń zmarł 16 lutego 1948 r. W kruchcie kościoła św. Andrzeja Boboli 18 lutego 1990 r. uroczyście odsłonięto tablicę poświęconą jego pamięci.

redakcja@extraswiecie.pl

Udostępnij
10 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments

Te czasy znów wracają.

Niestety te czasy wracaja przez niemieckie media ktore w Polsce sieja mowe nienawisci do kosciola wiary czy ksiezy

Jaki kwik lewactwa w komentarzach gdy ktoś wspomni jak było za czerwonych czasów które wróciły. Wtedy nie było kamer można było łatwo kogoś cichaczem załatwić niewygodnego co? Teraz potrzebujecie całkowitej cenzury bo boicie się o swoje 4 litery. Czas rozliczeń nadejdzie wkrótce możecie już się pakować.

TO MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ

Wiadomości

- Kiedy u córki zdiagnozowano nowotwór złośliwy, nasze życie przewróciło się do góry nogami – opowiadają rodzice Kingi Szklanowskiej. - Zrobimy wszystko, aby ją...

Wiadomości

Z powodu wypadku kierowcy musieli liczyć się z utrudnieniami na trasie Świecie-Bydgoszcz.

Wiadomości

W niedzielę po południu strażacy zostali wezwani do kolizji w gminie Lniano. Okazało się, że kierowca był pijany. Grozi mu więzienie.

Wiadomości

Krajowa Administracja Skarbowa rozbiła w powiecie świeckim grupę przestępczą zajmującą się nielegalną produkcją papierosów. Skala procederu była ogromna.

Wiadomości

Pościg radiowozem, psy i drony - policjanci od poniedziałku szukają mężczyzny, który uciekał BMW skradzionym w Niemczech. Udało mu się zgubić pościg.

Extra Nowe

Trwa policyjne śledztwo pod nadzorem prokuratora w sprawie piątkowego, tragicznego wypadku w gminie Nowe. Policja poinformowała o wstępnych ustaleniach.

Wiadomości

Na stworzenie w Świeciu klubu młodzieżowego zapisano w budżecie gminy 1,8 mln zł. Ta kwota ma wystarczyć na kupno i urządzenie lokalu.

Wiadomości

Tegoroczną edycję Summer Hot Festival zaplanowano na 4 lipca w amfiteatrze. Centrum Kultury w Świeciu zdradziło pierwszą gwiazdę festiwalu.

Wiadomości

W sobotę wykonawca inwestycji rozpocznie frezowanie nawierzchni jezdni, celem przygotowania fragmentu ul. Sienkiewicza do dalszych robót.

Wideo

Minął rok od otwarcia Centrum Pokoleń w Świeciu, miejsca które bardzo szybko zyskało sympatię seniorów, o czym można było się przekonać podczas dzisiejszej imprezy.

Wiadomości

W czwartek straż pożarna dostała informację o płonącym samochodzie w gminie Świekatowo.

Wiadomości

Po niepokojącym sygnale od jednego, policjanci dotarli do samotnie mieszkającego mężczyzny, który, jak się okazało, potrzebował natychmiastowej pomocy.

Reklama

Popularne

Wiadomości

Na stworzenie w Świeciu klubu młodzieżowego zapisano w budżecie gminy 1,8 mln zł. Ta kwota ma wystarczyć na kupno i urządzenie lokalu.

Wiadomości

Tegoroczną edycję Summer Hot Festival zaplanowano na 4 lipca w amfiteatrze. Centrum Kultury w Świeciu zdradziło pierwszą gwiazdę festiwalu.

Wiadomości

W sobotę wykonawca inwestycji rozpocznie frezowanie nawierzchni jezdni, celem przygotowania fragmentu ul. Sienkiewicza do dalszych robót.

Wiadomości

Po niepokojącym sygnale od jednego, policjanci dotarli do samotnie mieszkającego mężczyzny, który, jak się okazało, potrzebował natychmiastowej pomocy.

Wiadomości

Mieszkanka powiatu świeckiego znalazła się w niechlubnej czołówce Krajowego Rejestru Długów pod względem wysokości zadłużenia. Wielu mieszkańców zalega też z opłatami za czynsz, chociaż...

Wideo

Wideo

Minął rok od otwarcia Centrum Pokoleń w Świeciu, miejsca które bardzo szybko zyskało sympatię seniorów, o czym można było się przekonać podczas dzisiejszej imprezy.

Wideo

Dziś w największej świeckiej szkole było wyjątkowo tłoczno. Wszystko za sprawą ósmoklasistów z niemal całego powiatu świeckiego, którzy chcieli sprawdzić, na co mogą liczyć...

Wideo

Dziś w Komendzie Powiatowej Policji w Świeciu zorganizowano dzień otwarty. Jego głównym celem była promocja zawodu policjanta. Chętni mogli nie tylko poznać kulisy pracy...