Connect with us

Czego szukasz?

Reklama
Reklama

Historia

Spoczywajcie w spokoju. Historia cmentarza przy ulicy Sienkiewicza

Koล„czฤ…c cykl o zasล‚uลผonych mieszkaล„cach ลšwiecia warto wspomnieฤ‡ o cmentarzu przy ul. Sienkiewicza oraz pochowanych tutaj zasล‚uลผonych dziaล‚aczach.

Udostฤ™pnij
brama-cmentarna

Na przestrzeni wielu lat z lokalnych, nieistniejฤ…cych juลผ czasopism, jak โ€žGล‚os Celulozyโ€ czy โ€žGazeta ลšwieckaโ€ i od nieลผyjฤ…cego juลผ 20 lat Jana Kamiล„skiego, ktรณry pisaล‚ na ล‚amach tych gazet, moลผna byล‚o siฤ™ dowiedzieฤ‡ wiele na temat โ€žstarego cmentarzaโ€ i osรณb tam pochowanych. Teraz czas na nekropoliฤ™ przy ul. Sienkiewicza.

Na wspomnianym โ€žstarym cmentarzuโ€ juลผ w okresie miฤ™dzywojennym brakowaล‚o miejsca. Postanowiono wiฤ™c poszukaฤ‡ lokalizacji na nowฤ… nekropoliฤ™. Parafia w ลšwieciu byล‚a wtedy tylko jedna i swoim zasiฤ™giem obejmowaล‚a m.in. Marianki, Sulnรณwko, Sulnowo oraz odrฤ™bnฤ… wรณwczas wieล› Przechowo (od 1937 r. osobna parafia z wล‚asnym cmentarzem). 

Zmarli mieszkaล„cy ลšwiecia  i wspomnianych okolicznych miejscowoล›ci (katolicy) tutaj koล„czyli swojฤ… ostatniฤ… drogฤ™ na miejsce wiecznego spoczynku. W 1928 r., m.in. dziฤ™ki pomocy rady miejskiej, powstaล‚ nowy cmentarz. Pisano o tym na ล‚amach wychodzฤ…cego w Toruniu dziennika โ€žSล‚owo Pomorskieโ€ z 22 maja 1928 r. (pisownia oryginalna):

Reklama
Reklama

Poล›wiฤ™cenie nowego katolick. cmentarza. Po kilkumiesiฤ™cznej mrรณwczej pracy wykoล„czono wreszcie nowy cmentarz katolicki tak dalece, iลผ zostaล‚ w niedzielฤ™ 13 bm. poล›wiฤ™cony. Aktu poล›wiฤ™cenia dokonaล‚ ks. dziekan Paweล‚ Konitzer ze ลšwiecia przy bardzo licznym udziale wiernych. Nowy cmentarz poล‚oลผony jest za miastem nad szosฤ… pod Solnรณwek, a przedstawia siฤ™ okazale. Caล‚y okoล‚o 6 morgรณw obejmujฤ…cy teren cmentarny otoczony jest ลผelaznym parkanem i mล‚odym ลผywopล‚otem, a w samym ล›rodku umieszczono wielki krzyลผ. Caล‚oล›ฤ‡ przedstawia wspaniale i imponujฤ…co. Prac okoล‚o wyrรณwnania falistego terenu pod wspomniany cmentarz oraz budowy parkanu, bram itd. dokonaล‚a miejscowa firma Jan Mฤ…czkowski, ktรณry to miastu naszemu w budownictwie oraz w rรณลผnych ofiarnych fundacjach spoล‚ecznych znacznie siฤ™ zasล‚uลผyล‚.

Pierwotnie teren cmentarza obejmowaล‚ obecne sektory od I A do IV D (na wysokoล›ci biura zarzฤ…dcy). W nastฤ™pnych latach od zaล‚oลผenia po dzieล„ dzisiejszy obszar ten ulegaล‚ powiฤ™kszeniu.

W krรณtkiej formie postaram siฤ™ nieco przybliลผyฤ‡ niektรณrych zasล‚uลผonych dziaล‚aczy naszego miasta i okolic. Bฤ™dฤ… teลผ powstaล„cy wielkopolscy i ลผoล‚nierze walczฤ…cy w II wojnie ล›wiatowej, ktรณrzy spoczฤ™li przy ul. Sienkiewicza. Jako pierwszego wspomnieฤ‡ naleลผy Jana Mฤ…czkowskiego, ktรณry ten cmentarz wspรณล‚tworzyล‚.

Reklama
Reklama

Jan Mฤ…czkowski ur. 23.02.1869 r., zm. 16.09.1945 r. Dziaล‚acz niepodlegล‚oล›ciowy, odznaczony Orderem Polonia Restituta, w 1921 r. wiceburmistrz ลšwiecia. Prezes OSP, dziaล‚acz Tow. Gimn. Sokรณล‚. W 1922 r. ufundowaล‚ budynek przy ul. ลšredniej, tzw. Dom ลšw. Jana na przytuล‚ek dla starcรณw i sierot, a przy ul. Podgรณrnej budynek Konwiktu โ€žGregorianumโ€, jako internat dla uboลผszych uczniรณw gimnazjum.

Reklama
Reklama

Brunon Kierzkowski ur. 20.10.1909 r., zm. 14.03.1994 r., za dziaล‚alnoล›ฤ‡ w polskich organizacjach kupieckich znalazล‚ siฤ™ na niemieckiej liล›cie proskrypcyjnej. Dowiedziawszy siฤ™ o tym, uciekล‚ wraz kolegฤ… do Warszawy (inne osoby ze wspomnianej listy zostaล‚y rozstrzelane przy ul. Polnej). W 1944 r. braล‚ udziaล‚ w powstaniu warszawskim.

Edmund Treichel ur.03.071882 r. w Leonowie (obecnie woj. mazowieckie), zm. luty 1937 r.   Nauczyciel w Gimnazjum Paล„stwowym w ลšwieciu (obecne I LO), ok. 1914 r. jako obcokrajowiec zostaล‚ internowany i zesล‚any do Orenburga (Rosja). Na wygnaniu braล‚ czynny udziaล‚ w podtrzymywaniu polskoล›ci, uczyล‚ bowiem swych ulubionych przedmiotรณw matematyki i fizyki. Swym patriotyzmem rozpalaล‚ w mล‚odzieลผy idee dla sprawy niepodlegล‚ej Polski. W 1922 r. wrรณciล‚ do kraju, najpierw objฤ…ล‚ posadฤ™ profesora gimnazjalnego w Gniewie, a w 1928 r. przeszedล‚ do gimnazjum w ลšwieciu.

Reklama
Reklama

Ludwik Stindtmann ur. 26.08.1863 r., zm. 28. 01.1945 r. Dziaล‚acz niepodlegล‚oล›ciowy, 16 lutego 1930 r. otrzymaล‚ z rฤ…k รณwczesnego burmistrza Stanisล‚awa Kostki dyplom honorowego obywatela ลšwiecia. Profesor gimnazjum, byล‚ czล‚onkiem licznych organizacji, m.in. Towarzystwa Przemysล‚owego, Towarzystwa Gimnastycznego โ€žSokรณล‚โ€. W okresie zaborรณw tworzyล‚ liczne chรณry, teatry amatorskie. Zginฤ…ล‚ w przededniu wyzwolenia wraz z siostrami.

Reklama
Reklama

Jรณzef Zatorski ur. 16.11.1891 r., zm. 27.03.1937 r. Wieloletni dyrektor Szkoล‚y Powszechnej nr 1 (obecnie SP 1), braล‚ czynny udziaล‚ w ลผyciu spoล‚ecznym miasta w szczegรณlnoล›ci kulturalno โ€“ oล›wiatowym, byล‚ czล‚onkiem Tow. Gimn. โ€žSokรณล‚โ€. Z inicjatywy jego i rady pedagogicznej w listopadzie 1935 r. nadano szkole imiฤ™ Marszaล‚ka Jรณzefa Piล‚sudskiego.

 

Franciszek Skomski ur. 31.08.1861 r., zm. 23.09.1945 r. Zasล‚uลผony dziaล‚acz Towarzystwa Przemysล‚owcรณw w ลšwieciu. W 1896 r. wspรณล‚twรณrca Towarzystwa Gimnastycznego โ€žSokรณล‚โ€. Tutaj rรณwnieลผ spoczywa Bolesล‚aw Manikowski ur. 14.04.1886 r., zm. 06.05.1969 r., w okresie miฤ™dzywojennym Starszy Cechu Rzeลบnickiego w ลšwieciu, czynny dziaล‚acz Tow. Gimn. Sokรณล‚., a takลผe innych organizacji.

Reklama
Reklama