Connect with us

Czego szukasz?

Historia

Jeśli stać cię było na przejazd taksówką do Przechowa czy Nowego, to należałeś do elity

Przed wojną przeciętny mieszkaniec Świecia czy Nowego musiał dwa razy się zastanowić, zanim w pilnej potrzebie zdecydował się skorzystać z taksówki.

Udostępnij
auto-czolo

W tamtych czasach nazywano je zwykle autodorożkami albo autotaksami. Określenie "taksówka" było używane przede wszystkim w większych miastach. Ilu było taksówkarzy w Świeciu i Nowem w latach 30. XX w.? Nie dysponujemy dokładnymi danymi, ale pewną podpowiedż stanowi spis abonentów telefonicznycznych województwa pomorskiego z 1939 r.

Znajdziemy w nim adresy i numery telefonów do czterech właścicieli autodorożek w Świeciu: Józefa Kościelskiego z ul. Podgórnej 2, Kazimierza Nikczyńskiego z placu Ministra Pierackiego 3 (obecnie Duży Rynek), Walentego Stanka z ul. Rycerskiej 8 i Leonarda Lakowskiego (nie podano ulicy).

W Nowem właścicielem taksówki (z własnym telefonem) był Jan Warmbier z ul. Długiej 3.

Reklama Fiata 508, jednego z najpopularniejszych samochodów w Polsce w latach 30.

Zapewne było też paru, którzy nie mieli telefonów, ale stali na postoju przy Dużym Rynku od rana do wieczora, cierpliwie czekając na klientów. Nawet jeśli łącznie w Świeciu było 6-8 taksówkarzy, to i tak była to spora liczba, jak na 9-tysięczne niezbyt zamożne miasteczko.

Te pozornie niewinne - z dzisiejszego punktu widzenia - dane zdradzały dwie bardzo istotne informacje. Po pierwsze ludzie ci mogli sobie pozwolić na kupno samochodu. A niewielu było na to stać. Ceny tańszych modeli zaczynały się od około 4 tys. zł. Nawet jeśli kupili używane auta za połowę tej kwoty, to i tak był to na owe czasy majątek.

Po drugie, mogli sobie zafundować własny telefon. Biorąc pod uwagę, że aparat kosztował około 200 zł, a ceny rozmów nie należały do tanich, nie było to urządzenie powszechnie używane.

Kupno samochodu to jedno, a jego utrzymanie to drugie. Na początku lat 30. benzyna kosztowała 85 gr za litr. Mniejsze auta spalały około 8 litrów na 100 km. Aby pokonać trasę ze Świecia do Nowego i z powrotem trzeba było więc wlać do zbiornika paliwo za około 7 zł. A nie były to przecież jedyne wydatki eksploatacyjne, jakie ponosił właściciel auta.

Reklama angielskich morrisów z podanym spalaniem paliwa

Dodatkowo musiał on doliczyć roczny podatek od posiadania własnych czterech kółek. Jego wysokość była uzależniona od każdych 100 kg nośności pojazdu. Dla przykładu, za auto ważące 700 kg płacono 108 zł, a za 1200-kilogramowy wóz – 180 zł rocznie.

Na pewno na samochód nie mógł sobie pozwolić niewykwalifikowany pracownik zarabiający około 50 zł miesięcznie, ani robotnik z pensją w granicach 100 zł. Prędzej już urzędnik średniego szczebla (200-250 zł), podoficer lub oficer policji (200-400 zł) czy przedsiębiorca. A i to, przynajmniej w przypadku dwóch pierwszych zawodów, raczej tylko wtedy, gdy domowy budżet zasilała też pensja żony, pracującej jako nauczycielka, ekspedientka czy urzędniczka, bo koszty życia były w przedwojennej Polsce bardzo wysokie.

Wszystko to sprawiało, że nasz kraj był na szarym końcu pod względem motoryzacji, nawet w porównaniu z krajami tej części Europy. W 1928 r. zarejestrowanych było u nas 18,3 tys. aut osobowych. W 1931 r. wprawdzie już 31,4 tys., ale na skutek światowego kryzyu gospodarczego, liczba ta zaczęła gwałtownie maleć. W 1932 r. było już tylko 22,2 tys. zarejestrowanych osobówek, a w 1936 r. jedynie 19,7 tys. Dopiero tuż przed wybuchem wojny, wraz ze stopniwą poprawą sytuacji ekonomicznej, udało się osiągnąc poziom z 1931 r.

Ceny samochodów w Polsce w latach trzydziestych

Kandydat na taksówkarza musiał więc dysponować na starcie sporym kapitałem w wysokości co najmniej 2,5-3 tys. zł na kupno samochodu, podatek, paliwo, naprawę czy telefon, jeśli chciał, by klient mógł zamówić jego taksówkę o każdej porze dnia i nocy.

Według „Gazety Gdańskiej” w 1937 r. w Polsce było 4450 zarejestrowanych taksówek, z czego połowa w Warszawie. Pasażerowie nie walili drzwiami i oknami, bo opłaty za kurs były wysokie. Narzekał na to "Dziennik Bydgoski" w 1934 r.:

Jeśli chodzi o kurs wynoszący kilkaset kroków, to nikt nie używa taksówki. A przy kursie jednokilometrowym, co w gruncie rzeczy także jest bagatelną odległością, powstaje już wydatek 1 zł 50 gr w dzień, a w 2 zł w nocy. Kto może sobie dziś pozwolić na taki wydatek? Toteż taksówkami jeżdżą u nas tylko przyjezdni, nie znający miasta, albo komiwojażerowie, którym nie zależy na paru złotych, a za to zależy na czasie. Dla zwykłego bydgoszczanina taksówka jest luksusem (...) 

Przedwojenny dystrybutor paliwa

W małym Świeciu czy Nowem ceny były zapewne niższe niż w 120-tysięcznej Bydgoszczy. Tym bardziej, ze autor tekstu w "Dzienniku" wskazywał, że taniej było w innych miastach o porównywalnej liczbie mieszkańców co Bydgoszcz.

Ile mógł zatem kosztować, dajmy na to 3-kilometrowy kurs z postoju na Dużym Rynku do Przechowa w pierwszej połowie lat 30.? W przybliżeniu, na podstawie danych z innych pomorskich miast o porównywalnej wielkości, można przyjąć, że około 2,5-3 zł.

Gdyby komuś spieszyło się w interesach lub w sprawach osobistych do oddalonego o prawie 40 km Nowego, musiałby liczyć się z wydatkiem na poziomie co najmniej 20 zł. W przypadku dłuższych dystansów taksówkarze byli bardziej skłonni do negocjacji i zniżek, bo i tak kurs zapewniał im godziwy zarobek. Na tak długie wojaże stać było jednak naprawdę niewielu.

a.pudrzynski@extraswiecie.pl

Udostępnij

Komentarze (0)

TO MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ

Extra Nowe

Artykuł aktualizowany Dziś kilka minut po godz. 19.00 doszło do tragicznego wypadku w Bochlinie (gmina Nowe). Jak wynika ze wstępnych informacji, na drodze krajowej...

Biznes

- W którym dokładnie miejscu Dino zamierza wybudować market przy ul. Chmielniki w Świeciu? - pytają Czytelnicy.

Wiadomości

Mieszkańcy powiatu świeckiego wybierający się w najbliższych dniach do Grudziądza, muszą liczyć się z utrudnieniami w ruchu. W środę rozpoczynają się prace remontowe.

Wiadomości

W piątek doszło do tragicznego wypadku na drodze krajowej nr 91 w powiecie świeckim.

Wiadomości

We wtorek z okazji Dnia Sołtysa odbyło się uroczyste spotkanie, w czasie którego burmistrz Pruszcza Dariusz Wądołowski w specjalny sposób podziękował sołtysom za ich...

Biznes

W obrębie Dużego Rynku i przyległych ulic jest ponad 20 lokali do wynajęcia. Jedne stoją puste od miesiąca, inne czekają na nowego najemcę nawet...

Wiadomości

Nadleśnictwo Dąbrowa zamieściło nagrania kierowców "palących gumę" na tzw. lotnisku.

Wiadomości

W ubiegłym tygodniu w Urząd Pocztowy w Pruszczu był czynny tylko przez trzy godziny. Nie wiadomo, jak będzie w tym tygodniu. Nie brakuje takich,...

Wiadomości

Obwieszczenie Starosty Świeckiego Na podstawie art. 11d ust. 5 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w...

Wiadomości

W lutym rozpoczęła się budowa ulicy Działkowców i dwóch rond w Świeciu. Na razie prace nie powodują większych utrudnień w ruchu na ulicach Sienkiewicza...

Wiadomości

Nowy plan zagospodarowania dopuszcza budowę na górnych Mariankach, nazywanych żartobliwie "Manhattanem", budynków wyższych niż czteropiętrowe. Kiedy doczekamy się pierwszego "wieżowca"? Pewnie nieprędko lub wcale.

Wiadomości

Na oddziale dziecięcym Nowego Szpitala w Świeciu już od kilku tygodni wszystkie łóżka są zajęte. Ta informacja pewnie nie zdziwi tych, którzy widzieli, co...

Reklama

Popularne

Extra Nowe

Artykuł aktualizowany Dziś kilka minut po godz. 19.00 doszło do tragicznego wypadku w Bochlinie (gmina Nowe). Jak wynika ze wstępnych informacji, na drodze krajowej...

Wiadomości

W piątek doszło do tragicznego wypadku na drodze krajowej nr 91 w powiecie świeckim.

Wiadomości

Na oddziale dziecięcym Nowego Szpitala w Świeciu już od kilku tygodni wszystkie łóżka są zajęte. Ta informacja pewnie nie zdziwi tych, którzy widzieli, co...

Wiadomości

Gmina ostrzega mieszkańców przed nieznanymi osobami, które podszywając się pod urzędników, próbują dostać się do domu pod pretekstem kontroli.

Wiadomości

W niedzielę po południu strażacy zostali wezwani do kolizji w gminie Lniano. Okazało się, że kierowca był pijany. Grozi mu więzienie.

Wideo

Wideo

W Spółdzielczym Ośrodku Kultury Stokrotka już wczoraj świętowano Dzień Kobiet. Głównymi punktami imprezy były występy lokalnych artystów.

Wideo

W świetlicy wiejskiej w Biechówku w gminie Drzycim zorganizowano dziś Warsztaty Kulinarne Kuchni Kociewskiej w ramach obchodów Światowego Dnia Kociewia.

Wideo

Dziś ponownie Hala Widowiskowo-Sportowa w Świeciu była areną wyjątkowo emocjonujących zmagań. Tym razem w finale programu "Polubić sport" spotkali się uczniowie klas drugich. Tryumfowała...