Connect with us

Czego szukasz?

Reklama
Reklama

Historia

Ważny, bardzo ważny, najważniejszy. Kto najbardziej zasłużył się dla Świecia?

Świecie to miasto wyjątkowe. Nie tylko w skali kraju, ale także Europy. Mało które zasługuje przecież na miano miasta wędrującego, które co kilka wieków zmieniało swoją lokalizację z różnych względów. Jednak nie miasto i jego translokacje są najważniejsze, ale ludzie, którzy tu żyli, działali i przyczyniali się do jego rozwoju.

Udostępnij
swietopelk

Stworzenie rankingu osób, które należy uznać za najbardziej zasłużone w dziejach Świecia jest zadaniem karkołomnym i chyba niewykonalnym. Przecież każdy z mieszkańców może mieć swoje typy argumentując je na wiele sposobów. Zasłużony polityk, oddany obrońca, autor publikacji, działacz niepodległościowy, inicjator wydarzeń, duchowny i patriota.

Kto na piedestał?

Do tego jeszcze kontekst historyczny, uwarunkowania społeczne, poglądy i spostrzeżenia obecnie żyjących, stwarzają razem wzięte, ogromne zagrożenie dla umieszczenia kogokolwiek z takich osób wyżej lub niżej w swoistym zestawieniu „tych wybitnych” w dziejach miasta.

Reklama
Reklama

Nie brałem także pod uwagę osób znanych, cenionych i z wybitnymi osiągnięciami, których jedynym związkiem z naszym miastem był ich krótkotrwały pobyt, przejazd czy jedynie fakt narodzin.

Dlatego też, podejmując decyzję o przybliżeniu postaci związanych z naszym miastem, wyznaczyłem granicę na roku 1939, gdyż do oceny zasług żyjących w drugiej połowie XX wieku potrzeba, według mnie, nieco więcej czasu niż ostatnich kilkadziesiąt lat.

Zamek w Świeciu w 1655 roku/ Rycina Erika Dahlbergha

Reklama
Reklama

Analizując materiały źródłowe, znaną i powszechnie dostępną literaturę oraz szereg publikacji prasowych znajdujących się w zasobach Izby Regionalnej Ziemi Świeckiej, można tych zasłużonych mieszkańców podzielić na trzy grupy. To, ogólnie rzecz mówiąc, rządzący - politycy, działacze organizacji społeczno - kulturalnych oraz patrioci - edukatorzy.

Nierzadko też jedną z osób można by przyporządkować do drugiej grupy, gdyż zakres ich aktywności był imponujący, co niewątpliwie wiązało się z uczuciem, jakie żywili do swojej małej ojczyzny.

W tej części artykułu zostaną przedstawione dokonania przedstawicieli pierwszej z grup, czyli rządzący - politycy.

Reklama
Reklama

Grzymisław i pierwsza wzmianka o Świeciu

Na pewno w zaproponowanym zestawieniu nie może zabraknąć księcia Grzymisława, władcy księstwa świeckiego w końcu XII wieku.

To właśnie dzięki wystawionemu dokumentowi datowanemu na 11 listopada 1198 roku, dowiadujemy się o świeckim grodzie oraz udzielonemu reprezentantowi zakonu joannitów nadaniu posiadłości ziemskiej w obrębie posiadanego księstwa.

Reklama
Reklama

Tak więc mamy tu do czynienia z pierwszą poświadczoną w dokumencie informacją o Świeciu (Zwece, Suece, Schwetz oraz wiele innych odmian pisowni nazwy miasta według zapisów pojawiających się na kopiach map dostępnych w izbie regionalnej), a także sam fakt przebywania w nim władającego księstwem Grzymisława, który tak ważnego dokumentu nie wystawiałby w pierwszym lepszym miejscu.

Pokazuje to tym samym stosunek księcia do grodu w Świeciu, który niewątpliwie był traktowany jako naczelny gród, a dzisiaj nazwano by go po prostu stolicą księstwa.

Grzymisław musiał dbać o Świecie i najprawdopodobniej inwestował w jego rozbudowę, system obronny oraz rozwój gospodarczy, co miało świadczyć o zaradności księcia oraz prowadzeniu właściwej polityki.

Reklama
Reklama

Lata świetności i upadku

Kolejny władca, Świętopełk II Wielki, także doceniał rolę grodu, gdyż to w czasach jego rządów przeniesiono komorę celną służącą do pobierania cła z handlu wiślanego z Sartowic do Świecia, przenosząc przy okazji gród z wysokiego lewego brzegu Wdy (w przybliżeniu z terenu dzisiejszego szpitala psychiatrycznego) na ostrów między rzekami Wisły i Wdy.

Mestwin, książę świecki i gdański /źródło Wikipedia

Reklama
Reklama

Tym samym stworzył możliwość dalszego rozwoju gospodarczego miasta w postaci handlu rzecznego na Wiśle i Wdzie oraz wzmocnił potencjał obronny w oparciu o wspomniane rzeki.

Podobnie postępował książę Mściwoj II (Mszczuj, Mestwin), w czasie rządów którego Świecie stało się naczelnym grodem całego księstwa pomorskiego, o czym świadczy fakt wystawienia większej ilości dokumentów w grodzie świeckim niż to miało miejsce w przypadku Gdańska!

Na tym polu nie ustępowali obu książętom inni posiadacze miasta w późniejszych okresach. Burmistrz Jerzy Kapel wraz ze swoją małżonką Barbarą przekazali na odbudowę Świecia po wojnie ze Szwedami, znanej jako potop szwedzki, 300 florenów, czyli złotych monet oraz byli fundatorami kościoła pobernardyńskiego - „klasztorka”.

Reklama
Reklama

Łaska królowej

W pierwszej połowie XVI wieku zaradnością i zaangażowaniem wykazał się starosta Jerzy I Konopacki, z którego inicjatywy nadano Świeciu ponownie przywilej miejski w 1530 roku. Sam starosta dał także impuls do wzniesienia korpusu starej fary i podwyższenia jej wieży.

Maria Ludwika Gonzaga /żródło Wikipedia

Reklama
Reklama

Dzieło rozwoju kontynuował jego następca Jerzy II Konopacki, odbudowując i przebudowując zamek, a tym samym wzmacniając system obronny miasta.

Dobrym przykładem zaradnego gospodarza jest także postępowanie królowej Polski Marii Ludwiki Gonzagi (żony Władysława IV i Jana II Kazimierza), która po tragicznym losie, jakie spotkało Świecie w czasie potopu szwedzkiego, nie tylko odbudowała miasto przeznaczając na jego odbudowę aż 6 kop drzewa (w XVII-XIX wieku kopa wynosiła 60 sztuk, tym samym mieszkańcy na odbudowę otrzymali 360 sztuk ściętych drzew).

Zadbała też o rozwój bractwa piwowarskiego i strzeleckiego, wystawiając przywilej uważany za najdawniejszy dokument Bractwa Kurkowego i datowany na 16 grudnia 1658 roku.

Reklama
Reklama

Historyczne zawiłości

Nie posiadamy zbyt dużo informacji o działaniach podejmowanych przez starostę Stanisława Jana Jabłonowskiego (sprawował władzę od 1667 do 1687 roku), ale już jego następca Jan Stanisław sławił miasto ułożonym osobiście wierszem złożonym z 21 strof, a także patronował założonemu Bractwu Literatów.

Która/który z przedstawionych władców najbardziej przysłużył się miastu? Dzięki komu najbardziej rozwinęło się gospodarczo? Czy ilość wystawionych dokumentów jest ważniejsza od jednego wiersza sławiącego Świecie?

Reklama
Reklama

Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, ale jedno jest pewne – bez działań wszystkich wymienionych, losy miasta mogły się potoczyć zupełnie inaczej, a my dzisiaj, chyba jako jedyni w Polsce, nie mielibyśmy przyjemności tłumaczyć turystom, że stare miasto to zabudowa przy Dużym i Małym Rynku wraz z pobliskimi ulicami. Jednak jeszcze starsze stare miasto znajduje się za Wdą, gdzie stoi samotnie fara, a z kolei najbardziej stare miasto to tam, gdzie dzisiaj „psychiatryk”…

Koniec części pierwszej.

redakcja@extraswiecie.pl

Udostępnij

Komentarze (0)

Reklama
Reklama

TO MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ

Wiadomości

W czwartek doszło do wypadku w Plewnie na drodze wojewódzkiej nr 240.

Wiadomości

W niedzielę wieczorem strażacy dostali wezwanie do pożaru domu w gminie Świekatowo.

Wiadomości

Dziś w nocy doszło do kolizji radiowozu z jeleniem. Samochodem jechało dwóch policjantów.

Wiadomości

Po trwających od poniedziałku poszukiwaniach, prowadzonych przez straż pożarną, policję i grupy poszukiwawczo-ratownicze, dziś odnaleziono mieszkankę gminy Dragacz.

Historia

Ludzkie szczątki w Belnie koło Jeżewa odkrył na swoim polu jeden z rolników. Stały się one widoczne, gdy po ulewnym deszczu osunęła się skarpa.

Wiadomości

Wracamy do dzisiejszego wypadku na drodze wojewódzkiej nr 240 w Plewnie. Policja poinformowała o wstępnych ustaleniach funkcjonariuszy prowadzących czynności na miejscu zdarzenia.

Reklama
Reklama

Wiadomości

W piątek na drodze wojewódzkiej nr 240 na trasie Świecie-Tuchola zderzyły się samochód osobowy i ciężarowy. Spowodowało to trwające sześć godzin utrudnienia w ruchu.

Wiadomości

Dziś krótko po północy strażacy interweniowali w stolarni w Osiu, gdzie zauważono gęsty dym wydobywający się z hałdy trocin.

Wiadomości

Do dramatycznego wypadku doszło we wtorek podczas prac polowych w Przysiersku.

Wiadomości

W środę rano doszło do kolizji na drodze ekspresowej S5. Trasa w kierunku Bydgoszczy była nieprzejezdna. Przez dwa dni poszukiwano psa, który znajdował się...

Wiadomości

Niefortunna pora spotkania, brzydka pogoda, czy może po prostu brak autentycznych zagrożeń nad Dużym Blankuszem na osiedlu Marianki? Nie ma pewności co faktycznie zadecydowało...

Extra Nowe

Prokuratura Rejonowa w Świeciu prowadzi śledztwo w sprawie śmierci 64-letniego mężczyzny. Dziś ma zostać przeprowadzona sekcja zwłok.

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Popularne

Wiadomości

W niedzielę wieczorem strażacy dostali wezwanie do pożaru domu w gminie Świekatowo.

Wiadomości

Dziś w nocy doszło do kolizji radiowozu z jeleniem. Samochodem jechało dwóch policjantów.

Wiadomości

W piątek na drodze wojewódzkiej nr 240 na trasie Świecie-Tuchola zderzyły się samochód osobowy i ciężarowy. Spowodowało to trwające sześć godzin utrudnienia w ruchu.

Wiadomości

Dziś krótko po północy strażacy interweniowali w stolarni w Osiu, gdzie zauważono gęsty dym wydobywający się z hałdy trocin.

Wiadomości

W piątek po południu strażacy dołączyli do poszukiwań prowadzonych przez policję. W lesie w gminie Osie zaginęła kobieta podczas grzybobrania.

Reklama
Reklama
Reklama

Wideo

Wideo

W minioną sobotę Wisła Anbud Świecie świętowała swoje pięćdziesięciolecie. Z tej okazji klub zorganizował turniej zapaśniczy dla dzieci oraz nagrodził najbardziej utytułowanych zawodników, działaczy...

Wideo

Zainteresowanie niedzielnymi zawodami w wyciskaniu sztangi było tak duże, że podjęto decyzję o wpisaniu ich do kalendarza imprez Centrum Sportu i Rekreacji w Świeciu...

Wideo

Osiem drużyn z siedmiu jednostek, z gmin Świecie i Jeżewo walczyło w sobotę na stadionie w Grucznie o tytuł najsprawniejszych druhów Ochotniczych Straży Pożarnych.