Menonicki cmentarz w Kosowie koło Świecia kryje wiele tajemnic. Jedną z nich jest grób Paula Paapke, który do 1945 r. był właścicielem chaty w Chrystkowie. Mówiono o nim: bogaty Niemiec. Miał 5 koni, 15 krów, wiele świń. Jego żona zmarła przed wojną. Paapke mieszkał w Chrystkowie z gospodynią, jego syn był w SS.
Gdy wojna chyliła się ku końcowi, zdał sobie sprawę z tego, że musi uciekać z Chrystkowa. Słyszał o tym, co robią z Niemcami Rosjanie, którzy byli już po drugiej stronie Wisły.
REKLAMA
Ucieczkę Paapkego z Chrystkowa pamięta Maria Leżańska, która od lutego 1943 roku była u niego najęta za robotnicę.
Na początku 1945 r. Wisłę skuł lód. Było 38 stopni mrozu, Rosjanie przeszli rzekę bez problemu, przejeżdżali po niej nawet samochodami – wspominała w liście napisanym do Elżbiety Kwiatkowskiej z Chrystkowa.
Zaskoczyło to Paapkego. I chociaż cały dobytek miał już załadowany, a wóz zaprzężony w dwa konie, zrozumiał, że nie zdąży uciec przez Rosjanami. Wrócił do domu, gdzie naradził się z gosposią i ze szwagrem Winterem, który mieszkał w sąsiednim gospodarstwie. Postanowili się powiesić i zrobili to razem – w chacie Paapkego na strychu.
REKLAMA
Była noc, Rosjanie weszli do chaty dopiero rano – napisała Maria Leżańska. – Szukali kogoś, kto odciąłby wisielców i padło na mojego brata Franciszka. Zaniósł ciała do stodoły, poukładał je w szafie i nakrył słomą. Po wojnie chatę Paapkego przejął Franciszek Tuleja, wrócił też syn Paapkego. Oni i mój brat przewieźli wisielców na cmentarz ewangelicki w Kosowie.
Gorsza część cmentarza
Nie wiadomo, gdzie dokładnie wisielcy zostali pochowani. Pomniki na cmentarzu w Kosowie w większości są zrujnowane, napisy niewidoczne. Wiele nagrobków zostało zrabowanych po wojnie przez Polaków, którzy kruszyli je pod fundamenty, inni budowali z nich chodniki. To, co przetrwało, porosło mchem. Większość nagrobków przypomina dziś donice, z których sterczą stare bzy.
REKLAMA
Prawdopodobnie wisielcy z Chrystkowa zostali pochowani na skraju nekropolii. Tam się kiedyś chowało grzeszników, samobójców, czarownice, nieochrzczone dzieci, wszelkich wyrzutków społecznych. Chodziło o oddalenie ich od świętej ziemi, wybierano dla nich miejsca mniej godne, niewidoczne – w rogach albo za murami cmentarzy.
Nie w pełni świadomi
Obecnie pochówki samobójców są bardziej cywilizowane. O tym, dlaczego podejście do nich się zmieniło, na łamach katolickiego portalu „Opoka” wypowiada się ksiądz Jan Glapiak, doktor prawa kanonicznego.
REKLAMA
Teraz ma się na uwadze dość powszechne zdanie psychiatrów, że samobójcy nie są w pełni odpowiedzialni za swój czyn, stąd nie odmawia się im pogrzebu katolickiego ani też nie czyni różnicy w samej celebracji pogrzebu, jeżeli w ciągu życia okazywali przywiązanie do wiary i Kościoła. Chodzi tutaj o osoby, które zanim odebrały sobie życie, należały do grona praktykujących katolików. W takiej sytuacji uczestników pogrzebu uświadamia się, np. podczas homilii, że osoba ta była praktykująca, a fakt odebrania sobie życia był podyktowany brakiem pełnej świadomości lub chorobą psychiczną.
Inaczej jest, gdy wiadomo, że samobójca był jawnogrzesznikiem.
REKLAMA
Zgodnie z prawem kanonicznym kapłan odmawia takiej osobie pogrzebu katolickiego lub przynajmniej ogranicza uroczyste sprawowanie ceremonii. Czyni tak nie dlatego, że popełniła samobójstwo, ale dlatego, że jej życie było przeciwne duchowi chrześcijańskiemu i że jej oddalenie od Kościoła trwało aż do śmierci – wyjaśnia ksiądz Glapiak.
Zaznacza przy tym, że w dzisiejszych czasach odmowa pogrzebu katolickiego nie wiąże się z odmową miejsca pochówku na cmentarzu w miejscowości, gdzie istnieje tylko katolicki cmentarz parafialny. W takiej sytuacji zarządca katolickiego cmentarza parafialnego nie może zabronić pogrzebu według innych obrzędów religijnych lub świeckich.
REKLAMA
Otworzy się w nowym oknie
W Świeciu nie ma kwatery dla samobójców
- Jeżeli wiem od rodziny, że samobójca był praktykującym katolikiem, nie robię żadnych problemów – mówi ks. dr Bogusław Patoleta, proboszcz parafii pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli i zarządca cmentarza przy ul. Sienkiewicza w Świeciu. - Pod uwagę biorę świadomość, którą ktoś taki musiał stracić targając się na własne życie, bo przecież zdrowi mają silną wolę życia – zauważa kapłan.
REKLAMA
Jednak kiedyś zdarzyło się mu omawiać pogrzeb samobójcy, który w ocenie swoich bliskich nie zasłużył na religijną ceremonię.
- Rodzina poprosiła mnie tylko o mszę świętą w intencji zmarłego i wyprowadzenie trumny z kościoła. Kapłan nie miał uczestniczyć w pogrzebie. Pierwszy raz spotkałem się z tak rozsądną postawą, według mnie - bardzo uczciwą.
Ksiądz Patoleta pamięta z historii, że samobójców chowano w gorszych częściach cmentarzy.
- Ale teraz tak się nie postępuje, miejsce pochówku wybiera rodzina, w Świeciu nie ma kwatery dla samobójców – zaznacza.
redakcja@extraswiecie.pl
Wykorzystano fragmenty publikacji Agnieszki Romanowicz.
REKLAMA
overdosed on viagra tombstone
overdosed on viagra tombstone step sister gives brother viagra and gets creampied viagra dosage viagra 100mg viagra 100 mg best price
which dosage viagra should i take teva viagra female viagra buy viagra generic viagra without subscription
https://viagrnetwork.com/# – viagra buy
quick online payday loans no
quick online payday loans no credit check quick loans under 500 quick loans get quick loans in usa quick cash loans nm
quick online loans private lenders funding quick loans no collateral no up front fees no vredit checks quick loans advance cash fast in loans online payday quick until quick and loans
quick online loans quick and
quick online loans quick and easy business loans quick loan quick loans no credit check near me quick cash loans reviews
quick pay payday loans quick loans for small business quick loans quick cash loans incorp huntington park ca quick and easy loans online
quick small business loans
quick small business loans 50000 quick loans quick loan quick cash loans reviews quick cash loans scam
quick loans payment center how quick does sallie mae report loans paid off quick loan faxless quick payday loans quick cash loans scam
https://paydailoanz.com/# – quick loans
quick n loans bad credit
quick n loans bad credit quick loans quick loan loans quick quick way to pay student loans
quick safe loans faxless quick payday loans quick loans quick cash loans broken arrow quick cash loans tulsa ok
https://paydailoanz.com/# – quick loan
legit ways to make money
legit ways to make money online make money work from home make extra money ways to make money on the side
how did jerry jones make his money make money work from home make extra money how to make extra money
https://make-money-blogs.com/# – make money
how to make easy money how
how to make easy money how to make money quick make money easy ways to make money online how much money can i make on social security
how did tom steyer make his money make money on the side make money how to make money without a job how can i make money
https://make-money-blogs.com/# – work from home
diy crafts that make money
diy crafts that make money make extra money work from home quick ways to make money legit ways to make money online
how to make money as a kid easy way to make money work from home best ways to make money online make money taking surveys
https://make-money-blogs.com/# – make money
make money now make money
make money now make money taking surveys work from home how to make money with bitcoin make money on facebook
how to make extra money legitimate ways make extra money make money how does venmo make money how much money do youtubers make
https://make-money-blogs.com/# – make money
how to make money without a
how to make money without a job how to make money on youtube work from home how do you make money on youtube how to make money fast
how to make money from home how to make money on youtube work from home make money from home how to make extra money from home
http://vidiomir.ru/ – make money
legitimate ways make extra
legitimate ways make extra money how to make money online how to earn money online or gift cards to amazon make money how does venmo make money make money apps
how much money do youtubers make how to make money with bitcoin make money how to make fast money how to make money online from home
http://www.architectnew.ru/ – make money
ways to make money from home
ways to make money from home make money fast make money how did jeffrey epstein make his money how much money can i make on social security
how to make money without a job how to make money online for free make money easy way to make money make money blogging
http://smbj.ru/ – work from home