Connect with us

Czego szukasz?

Reklama
Reklama

Historia

Gdzie po pożyczkę? Banki dawnego Świecia

W Świeciu czasów zaboru pruskiego i w późniejszym, międzywojennym okresie II Rzeczypospolitej, nastąpił szczególny rozwój instytucji bankowych i kas pożyczkowych, ale ich powstawanie i działanie oparte było o zupełnie inne zasady niż obecnie.

Udostępnij
bank3

Tak dzisiaj, jak i wtedy czynnikiem głównym była chęć posiadania i obracania większymi pieniędzmi, ale obrona polskiego majątku przed zakusami zaborcy, a potem potrzeba budowania polskiej gospodarki i umacniania złotówki w odrodzonej Rzeczypospolitej, determinowała bardziej racjonalne i praktyczne zachowania ówczesnych polskich mieszkańców naszego miasta.

Zachowania te w dużej mierze szły w kierunku organizowania i korzystania z  pomocy kredytowej na zasadach samopomocowych w celu rozwijania działalności oświatowej, doskonalenie produkcji przemysłowej i rolnej  czy obrony przed lichwą stosowaną przez pruskie i żydowskie banki i kasy pożyczkowe.

W okresie międzywojennym, po reformie finansowej ministra Grabskiego, również wśród mieszkańców Świecia sytuacja materialna uległa poprawie, dając możliwość skorzystania z form kredytowych na tworzenie i unowocześnienie miejsc pracy, zmianę warunków zamieszkania, a nawet potrzeby konsumpcyjne.

Reklama
Reklama

Rada Nadzorcza Banku Ludowego w Świeciu

Wszystko to było możliwe między innymi dzięki ciężkiej, mrówczej, trwającej pół wieku pracy kilku wybitnych świecian: Leona Neumanna, Kazimierza Różyckiego, ks. Wojciecha Blocka, Konstantego Kossobudzkiego czy Jana Kurowskiego. Im to przypadło w udziale założenie przy pomocy współtwórcy polskiej bankowości spółdzielczej księdza Piotra Wawrzyniaka, Banku Ludowego w Świeciu.

Świeccy kupcy, rzemieślnicy i rolnicy napotykali ze strony pruskiego zaborcy liczne problemy i restrykcje gospodarcze. Gdy w roku 1907 Leonowi Neumannowi oraz innym handlowcom i rzemieślnikom ze Świecia pruska Powiatowa Kasa Oszczędności dosłownie z dnia na dzień wypowiedziała kredyt, postanowili wzorem Poznania powołać Polski Bank.

Reklama
Reklama

Przy pomocy ks. Piotra Wawrzyniaka, patrona rozwijającej się polskiej spółdzielczości bankowej, założyli i zarejestrowali 25 października 1907 roku w Sądzie Okręgowym w Świeciu Spółkę Bank Ludowy.

Pierwszym dyrektorem został Kazimierz Różycki, późniejszy powstaniec wielkopolski i śląski, organizator Polskiego Związku Zachodniego. Różycki był przyjacielem Stanisława Wojciechowskiego, międzywojennego prezydenta RP, którego miał okazje przyjąć i ugościć w swoim domu przy ul. Dworcowej 59 podczas wizyty w Świeciu w roku 1923.

Reklama prasowa z drugiej połowy lat 30.

Reklama
Reklama

Prezesem Rady Nadzorczej Banku Ludowego został Leon Neumann, doskonały handlowiec, działacz niepodległościowy i niezrównany organizator polskiego życia społecznego i kulturalnego w pruskim Świeciu.

Kolejny wielki świecianin, patriota, prześladowany i więziony przez Prusaków za walkę o polski język i polską oświatę, ks. Wojciech Block został mianowany wiceprezesem rady nadzorczej.

Bank przetrwał okres zaboru i I wojny światowej osiągając znaczne sukcesy finansowe i sukcesywnie powiększając grono klientów. Po odzyskaniu niepodległości i powrocie Świecia do ojczyzny w roku 1920, Bank Ludowy zaczął działać w realiach II Rzeczypospolitej i kryzysu gospodarczego.

Reklama
Reklama

W tych nowych czasach zarząd i rada nadzorcza postanowiły na stanowisko dyrektora banku powołać dobrego fachowca w branży finansowej. Wybrano Hipolita Brauna, który objął to stanowisko w roku 1926. Bank zaczął przezwyciężać trudności czasów kryzysu i już w roku 1929 tak znacząco poprawił swoją kondycję, że możliwy był zakup za cenę 86 940 zł okazałej posesji na rogu ul. Klasztornej i Kopernika, gdzie przeniesiono jego siedzibę.

Bank Ludowy musiał w latach 30. XX wieku konkurować w Świeciu z powiatową Komunalną Kasą Oszczędności, jedną z największych na Pomorzu, Miejską Kasą Oszczędności, a także z filią niemieckiego Deutsche Volksbank z Bydgoszczy.


Widok na budynek Banku Ludowego od strony ul. Klasztornej. Na pierwszym planie elegancka kamienica i sklep W. Tuszyńskiego

Reklama
Reklama

W roku 1938 prezesem Rady Nadzorczej Banku Ludowego w Świeciu wybrano cenionego działacza narodowego, ks. dziekana Pawła Konitzera, proboszcza starej fary. Po wybuchu II wojny światowej i wkroczeniu Niemców do Świecia Bank Ludowy został przejęty przez Volksbank i zlikwidowany. Po zakończeniu wojny, działalność Banku Ludowego została wznowiona w czym duża zasługa Hipolita Brauna, któremu udało się przeżyć okupację.

Bank Ludowy do lat 60. został przekształcony w Bank Spółdzielczy, który ma dziś swoją siedzibę przy ul. Wojska Polskiego i jest spadkobiercą tradycji poprzednika.

Leon Neumann, jeden z twórców Banku Ludowego został w roku 1920 pierwszym, komisarycznym burmistrzem Świecia. Nominację otrzymał z rąk wojewody toruńskiego Stefana Łaszewskiego. W roku 1923 za zasługi dla miasta i kraju został, jako pierwszy w Świeciu, uhonorowany podczas wizyty prezydenta Wojciechowskiego tytułem Honorowego Obywatela Miasta Świecia. Zmarł 5 maja 1933 roku.

Reklama
Reklama

Ksiądz Wojciech Block nie doczekał niepodległej Polski w Świeciu. Ten wielki człowiek, bankowiec, współtwórca „Sokoła”, zmarł 8 czerwca 1910 roku. Kazimierz Różycki, który również był współtwórcą „Sokoła” w Świeciu, którego dom przy ul Dworcowej 59 (naprzeciw dzisiejszego Urzędu Miasta) nazywano w czasach zaboru „polskim starostwem”, uczestnik powstania wielkopolskiego i śląskiego, prezes przedwojennej Rady Nadzorczej Młynów w Przechowie, został we wrześniu 1939 roku aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu na terenie szpitala psychiatrycznego.

Niemiecka Kasa Oszczędnościowa w czasie okupacji

W brawurowy sposób uciekł Niemcom i ukrywał się w miejscowości Numce położonej 3 km. od Lublina, gdzie zmarł 17 lutego 1943 roku. Prochy Kazimierza Różyckiego sprowadzono po wojnie do Świecia i pochowano w rodzinnym grobowcu. Na starym cmentarzu spoczęli Leon Neumann i ks. Wojciech Block.

Bank Spółdzielczy w Świeciu, będący następcą i spadkobiercą Banku Ludowego,  ciągle ma szansę, aby przypomnieć o swych twórcach i uhonorować ich pamiątkową tablicą, pomnikiem czy publikacją. Może ich groby, szczególnie najbardziej zaniedbany, ks. Blocka, doczekają się renowacji. Może z okazji 1 listopada pojawią się znicze i kwiaty od dzisiejszych władz Banku Spółdzielczego. Pasjonaci historii naszego miasta i regionu czekają na taki moment, gotowi do stałej współpracy i wszelkiej pomocy w tym honorowym dziele.

redakcja@extraswiecie.pl

Udostępnij
5 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments

Buy Xenical And Reductil
Buy Xenical And Reductil cialis no prescription Precio De Kamagra Con Receta Buy Lasix Canada No Prescription

Cialis 10 Mg Indicazioni
Cialis 10 Mg Indicazioni Levitra Per Donne Viaga Suppliers cheap cialis online Xenical Fat Blocker Valacyclovir 500 Mg

Acheter Sildenafil 10 Mg
Acheter Sildenafil 10 Mg cialis Cialis Shipped From Canada Order Direct Amoxicilina Tablets Armagh Finasteride Permixon Propecia

Reklama

0fbe enzyte viagra
0fbe enzyte viagra

http://ph-f5c3d-2-0.com/ – viagra strong is mg 100

viagra 20 ann

Cheap Viagra Online Canada
Cheap Viagra Online Canada Pharmacy http://cheapcialisir.com – Cialis Comprar Viagra Original En 24 Horas generic 5mg cialis best price Per Il Viagra Serve La Ricetta Medica

Reklama
Reklama

TO MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ

Wiadomości

Jedna osoba nie żyje, a dwie odniosły obrażenia w wypadku na drodze krajowej nr 91.

Wiadomości

We wtorek doszło do tragicznego wypadku na drodze krajowej nr 91. Zginął 49-letni mieszkaniec powiatu świeckiego. Dwie osoby odniosły obrażenia.

Wiadomości

Po kilku latach pewnej stagnacji powiat bierze się za swoje nieruchomości. Jest pomysł na zagospodarowanie budynku przy ul. Laskowickiej w Świeciu, w którym wcześniej...

Wiadomości

W Wiągu koło Świecia znaleziono zwłoki mężczyzny nieopodal trasy ekspresowej S5.

Wiadomości

Za pięć miesięcy ma zakończyć się budowa baru i sali restauracyjnej nad jeziorem Deczno. Gmina zapowiada, że to nie koniec zmian w ośrodku, który...

Wiadomości

W budżecie gminy Świecie na 2025 r. zaplanowano aż 96 inwestycji. O perspektywach finansowych samorządu mówili na środowej konferencji prasowej burmistrz Krzysztof Kułakowski i...

Reklama
Reklama

Wiadomości

Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Pani Iwony Traczyk wieloletniego pracownikaStarostwa Powiatowego w Świeciu Rodzinie i Bliskimskładamy wyrazy głębokiego współczucia i żalu Paweł...

Wiadomości

- Chyba nie mogliśmy sobie wymarzyć piękniejszego świątecznego prezentu od tego, jaki zrobiło nam Makowo - mówi wzruszona Beata Pirańska. Wczoraj świętowano zakończenie gruntownego...

Wiadomości

Trwają prace projektowe związane z nową funkcją budynku przy ul. Laskowickiej. Wcześniej mieściła się tu Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Świeciu.

Wiadomości

Przy okazji kolejnych inwestycji drogowych nasi Czytelnicy regularnie wskazują na problem studzienek kanalizacyjnych, które nie trzymają się poziomu jezdni. Czy kiedyś to się zmieni?

Wiadomości

Oferta Molo Derm Instytut poszerzyła się o zabieg laserowego usuwania tatuażu, makijażu permanentnego, przebarwień oraz peelingu typu white doll. Będzie to możliwe dzięki najnowszemu...

Wiadomości

Burmistrz Pruszcza Dariusz Wądołowski powołał na swojego zastępcę Justynę Kucharko. Na stanowisku dyrektora GOKSiR zastąpi ją Alina Malanowska.

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Popularne

Wiadomości

W budżecie gminy Świecie na 2025 r. zaplanowano aż 96 inwestycji. O perspektywach finansowych samorządu mówili na środowej konferencji prasowej burmistrz Krzysztof Kułakowski i...

Wiadomości

Z powodu remontu przez kilka dni zamknięty będzie przejazd kolejowy w Drzycimiu.

Wiadomości

Na widzów, którzy wybiorą się do kina Wrzos w Świeciu czeka niespodzianka – nowy ekran.

Wiadomości

Prace na terenie stadionu Wdy Świecie rozpoczęły się w październiku. Ich pierwszy etap obejmował prace ziemne. Roboty przebiegały sprawnie, choć ziemi do wywiezienia było...

Wiadomości

Od 1 stycznia 2025 r. zmienią się zasady funkcjonowania Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych działającego przy składowisku w Sulnówku.

Reklama
Reklama
Reklama

Wideo

Wideo

W miniony piątek Fundacja "Pomoc z Serca" uroczyście zainaugurowała działalność w powiecie świeckim. Jej sednem jest kompleksowa pomoc w radzeniu sobie z lękiem, stresem,...

Wideo

Sąd Rejonowy w Świeciu zyskał nowe narzędzie wychowawczo-resocjalizacyjne. To otwarty wczoraj Ośrodek Kuratorski dla młodzieży przejawiającej oznaki demoralizacji.

Wideo

Dobra koordynacja ruchowa i wytrzymałość to nieodzowne elementy, aby zaliczyć test, jaki przechodzą osoby ubiegające się o pracę w policji. Dziś ponad 90 uczniów,...