Connect with us

Czego szukasz?

Historia

Śmierć księdza. Napad wstrząsnął mieszkańcami Świecia

Zabójstwo na zlecenie ówczesnych władz czy pospolity napad powodowany chęcią rabunku? Okoliczności śmierci proboszcza parafii św. Andrzeja Boboli do dziś nie zostały całkowicie wyjaśnione.

Udostępnij
Grób księdza Stanisława Krausego na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza w Świeciu / Fot. Andrzej Bartniak

W roku 1945 po zakończeniu działań wojennych, po zniszczeniu starej fary, ks. prodziekan Stanisław Krause przejął świątynię i przystosował ją do liturgii Kościoła katolickiego. 16 lutego 1948 roku ks. Stanisław ginie bestialsko pobity przez przeciwników Kościoła - czytamy na stronie internetowej parafii św. Andrzeja Boboli w Świeciu.

W tym roku mija 77 lat od tragicznej śmierci księdza Stanisława Krausego, pierwszego proboszcza parafii katolickiej św. Andrzeja Boboli (wcześniej znajdowała się tu świątynia protestancka wyznania ewangelicko-augsburskiego).

Interesujące tło tamtych czasów i brutalnej napaści na księdza, którego imię nosi obecnie jedna z ulic na Mariankach, przedstawił w swoim artykule w Extra Świecie Józef Szydłowski, znany popularyzator lokalnej historii.

Kapłan w złych czasach

Stanisław Antoniusz Krause urodził się 10 listopada 1908 r. we wsi Szemud na Kaszubach. Po otrzymaniu świadectwa ukończenia gimnazjum, wstąpił do Seminarium Duchownego w Pelplinie.

Na kapłana został wyświęcony 17 grudnia 1932 r., a pierwszą mszę odprawił 20 grudnia w kościele w Pucku. Biskup skierował młodego księdza na wikarego do miejscowości Kamień, a potem do Bysławia i do Chełmna, gdzie pełnił w latach 1934-35 posługę przy kościele farnym.

1 maja 1935 r. ksiądz Stanisław Krause przybył do Świecia, aby pełnić obowiązki wikarego w parafii św. Stanisława. W latach 1936-39 był redaktorem naczelnym wydawanego w Świeciu "Tygodnika Parafialnego". W roku 1938 zdał egzamin proboszczowski, przygotowujący go do objęcia parafii.

Ksiądz Stanisław Krause

Wybuch II wojny światowej pokrzyżował te plany.

Razem z wieloma kapłanami z naszego terenu został uwięziony w obozie zbiorczym dla duchowieństwa, który niemieccy okupanci utworzyli w budynkach Seminarium Misyjnego Werbistów w Górnej Grupie. Przebywał tam od 21 października do 19 listopada 1939 r.

Został uwolniony najprawdopodobniej za wstawiennictwem rodziny Rostów, niemieckich właścicieli browaru w Świeciu, którzy byli wyznania katolickiego.

Po wyjściu na wolność został oddany do dyspozycji niemieckiego administratora parafii w Świeciu, proboszcza Bulity, który zastąpił uwięzionego przez Niemców wieloletniego polskiego proboszcza księdza Pawła Konitzera. Jako wikary pełnił posługę przy kościele filialnym, jakim był dawny klasztor pobernardyński.

Ksiądz Stanisław, mimo oficjalnej podległości władzom okupacyjnym, w tajemnicy uczył młodzież polskich pieśni kościelnych i patriotycznych. W podziemiach kościoła miały być też przechowywane, ukryte przed okupantem, sztandary miejskich organizacji i towarzystw.

Na dziedzińcu "klasztorka" zakopano również postument obelisku "Sokołów", który stał przed wejściem do świątyni. Ksiądz Krause w latach okupacji był też kierowany do posługi kapłańskiej, przy kościele w Sartowicach.

Na bakier z władzą

W roku 1945, po zdobyciu miasta przez Rosjan i utworzeniu polskiej administracji, ksiądz Stanisław Krause został mianowany przez władze kościelne administratorem parafii świeckiej.

Z powodu zniszczenia starej fary przejął dawną świątynię ewangelicką (dzisiejszy kościół pw. św. Andrzeja Boboli) i przystosował ją do liturgii Kościoła katolickiego. Nie zaprzestał jednak starań o uratowanie i odbudowę starej fary.

Dużym echem odbił się jego apel do parafian o zaprzestanie dewastowania średniowiecznego kościoła farnego. 10 listopada 1947 roku został oficjalnie mianowany przez władze kościelne proboszczem parafii świeckiej.

Od pierwszych powojennych miesięcy aktywnie działał na rzecz przywrócenia dawnego funkcjonowania parafii w Świeciu.

Jego aktywność obejmowała też odzyskiwanie majątku kościelnego, który został zajęty przez niemieckiego okupanta, a w miarę rozwijania się władzy komunistycznej, również obronę wiary, miejsc kultu i pomoc dla parafian represjonowanych przez aparat bezpieczeństwa. Zaangażował się m.in. w obronę sióstr zakonnych i ich majątku na Żurawiej Kępie, który został przejęty przez państwo ludowe.

Ubecki napad

Komunistyczne władze tworzyły wokół kapłana atmosferę niepochlebnych komentarzy, szczególnie dotyczących jego postawy w okresie okupacji hitlerowskiej. Tworzono mit współpracy z władzami okupacyjnymi, czego dowodem miało być uniknięcie wysłania do obozu koncentracyjnego z innymi polskimi kapłanami z dekanatu.

Plebania, gdzie doszło do napadu

Wykorzystywano drobne fakty, takie jak wytarganie za ucho ministranta, który głośno mówił po polsku.

Można śmiało stwierdzić, że ksiądz Krause zrobił to z obawy przed represjami, jakie mogły dotknąć nieroztropnego chłopaka ze strony Niemców, ale wszystkie takie "cegiełki" ubecy skrzętnie układali w jedną całość, budując nieprzychylny obraz duchownego, co zresztą do dziś pokutuje w opowiadaniach starszych osób.

W taki sposób udało się funkcjonariuszom Urzędu Bezpieczeństwa doprowadzić w lutym 1948 r. do napadu na plebanię i okrutnego pobicia księdza.

W napadzie uczestniczyli podobno jego parafianie, omamieni przez ubeków złotem, które miał ukrywać na plebanii. Śledztwo z wiadomych względów zostało szybko ukręcone.

Ksiądz Stanisław Krause został przez rodzinę przewieziony do szpitala w Poznaniu, gdzie wskutek rozległych obrażeń zmarł 16 lutego 1948 r. W kruchcie kościoła św. Andrzeja Boboli 18 lutego 1990 r. uroczyście odsłonięto tablicę poświęconą jego pamięci.

redakcja@extraswiecie.pl

Udostępnij
10 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments

Te czasy znów wracają.

Niestety te czasy wracaja przez niemieckie media ktore w Polsce sieja mowe nienawisci do kosciola wiary czy ksiezy

Jaki kwik lewactwa w komentarzach gdy ktoś wspomni jak było za czerwonych czasów które wróciły. Wtedy nie było kamer można było łatwo kogoś cichaczem załatwić niewygodnego co? Teraz potrzebujecie całkowitej cenzury bo boicie się o swoje 4 litery. Czas rozliczeń nadejdzie wkrótce możecie już się pakować.

TO MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ

Wiadomości

W tym roku w powiecie zginęło dwóch kierowców jednośladów. Policja prowadzi akcję, której celem jest ograniczenie wypadków z udziałem motocyklistów i motorowerzystów.

Wiadomości

W poniedziałek, krótko przed godz. 10.00, na trasie Szewno - Bukowiec samochód osobowy zjechał z drogi i uderzył w drzewo.

Wiadomości

Kierowcy jadący w kierunku Gdańska i Torunia muszą spodziewać się utrudnień.

Wiadomości

Na placu zabaw przy orliku koło Szkoły Podstawowej nr 8 na Mariankach znowu pojawił się śmierdzący problem. Ktoś załatwił się w jednej z "rakiet"....

Co jest grane?

W najbliższą niedzielę parafia pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Stanisława Biskupa będzie obchodzić swoje święto. Z tej okazji zaplanowano piknik z licznymi atrakcjami.

Styl życia

Wyjątkowo efektownie zakończył się Festiwal Kultury i Sztuki „Ars longa, vita brevis”. Wszystko za sprawą teatru ognia w wykonaniu grupy Złodzieje Oklasków.

Wiadomości

Kryminalni z Komendy Powiatowej Policji w Świeciu zatrzymali kolejnego już w tym roku poszukiwanego mężczyznę. Tym razem do zakładu karnego trafił 23-latek z powiatu...

Wiadomości

Po ostatnim wypadku i zgłoszeniach od mieszkańców, miasto zapowiada działania straży miejskiej wobec użytkowników hulajnóg, którzy nie przestrzegają przepisów.

Wiadomości

W Świeciu uczczono dziś 234. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. W obchodach wzięli udział mieszkańcy, przedstawiciele władz miasta, powiatu, instytucji i służb mundurowych.

Wiadomości

Najpierw tragedia w Siedlcach, a niedawno w Krakowie. Na ataki ze strony tych, którym mają pomagać, narażeni są zwłaszcza ratownicy medyczni. Jak wygląda to...

Wiadomości

Od czwartku Nadleśnictwo Trzebciny wprowadza okresowy zakaz wstępu do lasu na części dwóch leśnictw w powiecie świeckim.

Styl życia

Dziś do nocy ma trwać zabawa na Dużym Rynku w Świeciu. Oczywiście pod warunkiem, że bogatych planów organizatorów nie popsuje pogoda.

Reklama

Popularne

Wiadomości

Kierowcy jadący w kierunku Gdańska i Torunia muszą spodziewać się utrudnień.

Wiadomości

Na placu zabaw przy orliku koło Szkoły Podstawowej nr 8 na Mariankach znowu pojawił się śmierdzący problem. Ktoś załatwił się w jednej z "rakiet"....

Wiadomości

Po ostatnim wypadku i zgłoszeniach od mieszkańców, miasto zapowiada działania straży miejskiej wobec użytkowników hulajnóg, którzy nie przestrzegają przepisów.

Wiadomości

Od czwartku Nadleśnictwo Trzebciny wprowadza okresowy zakaz wstępu do lasu na części dwóch leśnictw w powiecie świeckim.

Wiadomości

Dziś w Hali Widowiskowo-Sportowej w Świeciu odbyły się mistrzostwa przedszkoli o wielką nagrodę Mondi. Tym razem główne trofeum przypadło reprezentacji Przedszkola nr 9 w...

Wideo

Wideo

Reprezentacje trzech szkół ponadpodstawowych wzięły udział w etapie rejonowym Mistrzostw Pierwszej Pomocy PCK w świeckiej hali.

Wideo

W miniony piątek z Zespołem Szkół Ogólnokształcących i Policealnych w Świeciu żegnali się uczniowie kończący liceum, technikum i studium kształcące w zawodzie opiekun medyczny.

Wideo

Po zimowej przerwie na Duży Rynek w Świeciu powróciły kolorowe parasole.